Loghat : Kandôk

Dalam Bahasa Melayu, kandôk bermasud kehendak atau keinginan atau kemahuan.

Contoh ayat (1): "Dôh dôk ikut kandôk diô, tu la sebab diô tiyôk", kata mak (Dia menangis kerana kemahuan dia tidak di ikuti/dipenuhi). Contoh ayat (2): "Kalu ikut kandôk kawê, dôp sedap lagi gulâ ni", tegur Ali (Kalau ikut kehendak saya, rasa gulai ini masih belum sedap lagi).

Eng : will

Loghat : Khêtô Ggali Baô

Khêtô Ggali Baô (Khê-tô Gga-li Ba-ô)  ialah sejenis kenderaan yang digunakan untuk membersihkan dan mendalamkan sungai, parit atau kolam. Dalam Bahasa Melayu ia dipangail pengaut atau jengkaut.

Loghat : Baô

Baô (Ba-ô) ialah sejenis pancing. Ia dibuat dari buluh kecil dan panjang atau dibuat menggunakan pelepah pokok bertam. Baô kebiasaannya digunakan untuk memancing dalam sawah, kolam atau parit. Baô akan dipasang tali tangsi dan mata kail serta perlu di letakkan gabus atau benda kecil yang boleh timbul di atas air digelar plapông (pelampung). Bila plapông tengelam (disebabkan oleh umpan di makan dan ditarik oleh ikan), pemegang baô tadi perlu menyentap naik agar mata kail boleh terlekat pada mulut ikan, perbuatan ini dipanggil ssêtôk. Baô perlu sentiasa dipegang ketika menggunakannya.

Rujuk juga khêtô ggali baô

Eng : rod

Loghat : Rhôba

Dalam Bahasa Melayu, rhôba (rhô-ba) bermaksud getah pemadam dan rrhôba mermaksud memadam/padamkan (menggunakan getah pemadam) (perbuatan).

Contoh ayat (1): "Beli rhôba kô kawê sô", pesan Ali (Beli getah pemadam untuk saya satu). Contoh ayat (2): "Mu rrhôba, pah tulêh smula", kata Abu (Kamu padamkan dan tulis semula).

Eng : eraser

Loghat : Seghæyâ

Maksud seghæyâ ialah meremang bulu roma (akibat perasaan takut). Seghæyâ boleh juga berlaku ketika seseorang berasa gayat

Contoh (1): Seghæyâ aku tadi (Maksud : meremang bulu roma aku tadi). Contoh ayat (2): "Seghæyâ  serô masô aku lalu bôwôh pokok nyô tu", kata Bedah (Meremang bulu romaku masa berjalan di bawah pokok kelapa itu).

Loghat : Thôhôk

Dalam Bahasa Melayu, thôhôk bermaksud terdesak atau dalam keadaan kesempitan atau kekurangan. Ada sesetangah penggunaan, perkataan thôhôk perlu diletakkan perkataan be.

Contoh (1): Thôhôk duit (Kekurangan duit / kesempitan duit).
Contoh (2): Thôhôk masô (Kekurangan masa). Contoh ayat (3): "Bethôhôk bêna dôh kitô ni, ghâsô tôkdê gi dôh", keluh Abu (Maksud : Kekurangan / kesempitan masa dan tidak sempat untuk pergi)

Loghat : Thôhok

Dalam Bahasa Melayu, thôhok bermaksud buang atau membuang.

Contoh ayat (1): "Jangê thôhok sapôh ssitu, kê majelis daerôh samê", kata ayah (Jangan buang sampah di situ, nanti Majlis Daerah saman). Contoh ayat (2): "Kêh thôhok anok acap jjadi di kawasê kitô loni", kata Tok (Kes membuang anak acap kali terjadi di kawasan kita ini).

Nota : Tetapi perkataan thôhok tidak sesuai diguna untuk situasi 'membuang air besar/kecil'. Jika anda berkata 'nôk thôhok air kecil ', ia bukan bermaksud 'nak buang air kecil', mungkin ia difahami sebagai mahu membuang saki baki air yang ada dalam tin atau dalam plastik (sampah).


Eng : throw

Loghat : Pêkong

Pêkong bermaksud baling atau membaling (perbuatan).

Contoh ayat (1): "Kawê ghasô pasukê Kelatê kalôh mugô set nyokong pêkong bedil masok dalê padê", keluh Abu (Saya rasa pasukan Kelantan kalah sebab penyokong membaling mercun kedalam padang). Contoh ayat (2): "Pêkong wi deghah sikit, baghu sapa ujong nu", kata ayah (Baling dengan kuat agar objek (yang di baling) sampai ke hujung sana).

Rujuk juga tôhok

Eng : throw out

Loghat : Petong

Petong bermaksud membaling. Perbuatan petong pula adalah membaling objek untuk menjatuhkan sesuatu (contoh : buah dari dahan). Objek untuk di-petong itu dipanggil mmetong. Mmetong boleh terdiri daripada kayu, besi atau batu (objek keras). Petong juga sama maksud dengan pêkong.

Contoh ayat (1): "Olô mmetong kô aku sô, aku nôk petong wôh lasat", kata Abu (Maksudnya : Dia mahu gunakan kayu untuk menjatuhkan buah langsat). Contoh (2): Palô diô bekok mugô kenô mmetong hok mung petong (Maksudnya : Kepala dia bengkak sebab terkena kayu yang di baling oleh kamu)

Petong juga sejenis sukan, juga dikenali sebagai petanque

Rujuk juga pêkong


Eng : throwing

Loghat : Awô

Dalam Bahasa Melayu, awô bermaksud mentang-mentanglah. 

Contoh ayat (1): "Awô diô semat, abih ttino diô nôk kêchêh", kata Ahmad (Mentang-mentanglah dia kacak, semua perempuan dia nak pikat). Contoh ayat (2): "Awô diô jadi misi, dôk kelêh dôh kô aku", kata Mamat (Mentang-mentanglah dia dah jadi jururawat, dia tak nak pandang kepadaku).

Eng : (perlukan terjemahan disini)

Loghat : Ghûkah

Maksud ghûkah (juga disebut rhûkah dan ngukah) ialah panjat atau memanjat. Ghûkah juga sebutan untuk perbuatan mengawan (haiwan).

Contoh (1): Ghûkah pôkok nyô (Maksud : Panjat pokok kelapa). Contoh ayat (2): "Kawê kelêh berôk dôk ngukah nyô satni", kata Ali (Tadi saya tengok beruk sedang memanjat pokok kelapa).Contoh ayat (3): "Ghûkah mmolêk, kê jatôh dalê kubê", pesan Abu. (Panjat elok-elok, risau takut jatuh kedalam lopak air)

Eng : climb or climbing

Loghat : Chacê

Maksud chacê ialah berdiri. Ada diantara sebutan chacê perlu diletakkan perkataan dôk di hadapannya (contoh: dôk chacê). Manakala perkataan dôk pula bermaksud duduk. Jika perkataan chacê bergabung dengan dôk, ia (dôk) seolah-olah memberi maksud berada dalam keadaan tertentu atau berkelakuan.

Contoh (1) : Dêmo dôk chacê (Kamu sila berdiri). Contoh ayat (2) : "Dôk la, cêkak nok dôk chacê jah", pelawa Abu (Duduklah, takkan mahu berdiri aje).

Eng : stand or stand up